Multidisipliner Ne Demek? Multidisipliner Yaklaşım Nedir?

Teknolojinin, ticaretin, iletişimin, kültürel faaliyetlerin iç içe geçtiği bir dönemde yaşıyoruz. Bu denli geniş kapsamlara sahip, uzmanı olmanın büyük zaman ve emek gerektiren kavramların yoğun bir etkileşim içine girmesi, başarılı olmayı daha da güçleştiriyor. Üstelik bu durum, bireysel düzeyde olduğu kadar kurumsal anlamdaki başarıyı da kapsıyor.

Multidisipliner yaklaşım, farklı branşların belirli bir hedef doğrultusunda birlikte çalışmasıdır.

Zira artık tek bir konuda üst düzey yetilere ve bilgi birikimine sahip olmak, belirlenen hedeflere ulaşmak için yeterli değil. Dolayısıyla iş birliği yapmak, aynı amaca doğru farklı alanlarda kendini ispat etmiş kişilerle birlikte ilerlemek, bir gereklilik, hatta zaman zaman zorunluluk hâlini alıyor. Bu noktada da karşımıza multidisipliner yaklaşım kavramı karşımıza çıkıyor. Peki multidisipliner yaklaşım nedir?

Multidisipliner Yaklaşım Nedir?

Bu olguya ve ifade ettiklerine bakmadan önce bu terimin kökeninde yer alan kelimeye odaklanmak faydalı olabilir. İlk olarak “Multidisipliner ne demek?” sorusunun cevabını arayalım. “Multi” kelimesi Türkçeye “çoklu” olarak çevrilebilir. “Disiplin” gündelik hayatta kurallara uymak, sıkı düzen gibi sözcükleri karşılamak için kullanılsa da “bilim dalı” ya da “branş” gibi bir anlama da sahiptir. Yani multidisipliner, “çok branşlı” demektir. Buradan hareketle de multidisipliner yaklaşımın kabaca çok branşlı yaklaşım olduğunu söyleyebilir.Multidisipliner yaklaşım, kelime anlamının ötesinde kapsam olarak, aynı konuya belirli bir plan dâhilinde farklı branşlar üzerinden odaklanmayı ifade eder. Bireysel ya da organizasyonel seviyede bu yaklaşımdan söz edilebilir. Kendini farklı alanlarda geliştirmiş tek bir kişi, başarıya ulaşmak istediği konuya çeşitli konulardan yaklaşarak hedefine daha kolay ulaşabilir. 

Örnek vermek gerekirse, el işlerinde çok yetenekli olan biri kendi imal ettiği ürünleri, pazarlama ve e-ticaret konularında sahip olduğu bilgilerin yardımıyla geniş kitlelerle buluşturabilir. Bu sayede ciddi miktarlarda gelir elde edebilir. Fakat yine de bu şekilde bir çalışma biçimi, zaman kısıtından ve tek bir kişinin tüm gerekli alanlarda uzmanlaşmasının mümkün olmamasından dolayı bireysel düzeyde kalır. Bir noktada iyi niyetli, amatör bir çaba olarak anılmaya, belirli bir seviyenin üzerine çıkamamaya mahkûmdur. Bu engeller, organizasyonel bir multidisipliner yaklaşım ile aşılabilir.

Faaliyet gösterdiği sektörden bağımsız olarak günümüzde pek çok kurumsal şirket multidisipliner yaklaşımı benimsemiş durumdadır ya da bu doğrultuda adımlar atmaktadır. Bu yaklaşım, temelde bir ortak çalışma biçimidir. Sürece dâhil olan her kişi ya da departman, aynı amaç doğrultusunda kendi alanıyla, üzerine düşen görevle ilgilenir. Dolayısıyla burada bir iş bölümünden söz edilebilir. Yani her bir branş, kendi yapması gerekenlere odaklanır ve diğerlerinin işlerine müdahil olmaz. Bu yaklaşımın etkinliği; kişi, branş ya da departmanların görevlerin net ve doğru şekilde belirlendiğinden rahatça görülebilir. Bu anlamda söylenebilir ki multidisipliner ekip çalışması, hem proje bazlı çalışmalar hem de kurumsal yapıların genel işleyişi için son derece faydalıdır. 

Multidisipliner ve interdisipliner yaklaşım, sıklıklar birbirleri ile karşılaştırılan iki kavramdır. Bu iki çalışma biçiminin birbirlerinden ayrıldıkları nokta, sürece dâhil olan unsurların aralarındaki ilişkidir. Multidisipliner yaklaşımda çalışma alanları net şekilde ayrılır. İnterdisipliner yaklaşımise farklı branşların birbirlerine katkı sağlaması mantığına dayanır. Yani kısaca özetlemek gerekirse multidisipliner bir arada, interdisipliner ise birlikte çalışmayı ifade eder. 

Multidisipliner Yaklaşımın Özellikleri Nelerdir?

Bu yapı ya da çalışma formunun özelliklerine bakmak, multidisipliner yaklaşım kavramının daha net anlaşılmasına yardımcı olur. Söz konusu yaklaşımın temel niteliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Organizasyonel ya da bireysel bazda en az iki farklı uzmanlık alanını kapsaması gerekir.
  • Kurumsal yapının tamamından uygulanabileceği gibi ürün geliştirme ya da pazarlama gibi spesifik alanlarda da kullanılanır.
  • Nitelikli ve konusunda uzman personeller ile uygulandığında asıl etkinliğini gösterir.
  • Sürece dâhil olan tüm birey ve unsurların çalışılan sektöre dair bilgili olması büyük önem taşır.
  • İş tanımlarının ve görev dağılımının net şekilde belirlenmesini gerektirir.
  • Çözüm ve hedef odaklıdır.
  • En iyi sonucu vermesi için her aşamada hızlı aksiyon alınmalıdır.
  • İş hayatı dışında birçok farklı alanda da kullanılır. Örneğin tıpta farklı rahatsızlıkların giderilmesi adına multidisipliner tedavi yöntemleri sıklıkla tercih edilir.

Multidisipliner Yaklaşımın Avantajları Nelerdir?

Ne olduğundan, kapsamından ve genel özelliklerinden bahsettiğimiz multidisipliner yaklaşım, doğru şekilde uygulandığından farklı yapı ve amaçlara sahip kurumlara pek çok fayda sağlar. Aşağıda belirttiğimiz faydalara göz atarak siz de bu yaklaşımı uygulayıp uygulamama konusunda karar verebilirsiniz.

  • Kurumsal yapı içinde verimlilik ve yaratıcılığın artmasına yardımcı olur.
  • Farklı uzmanlık alanlarının bir araya gelmesiyle yoğun rekabet ortamında fark yaratmak daha olası hâle gelir.
  • Genel işleyişin ve tekil süreçlerin başarı düzeyi artar.
  • İşleyişte ortaya çıkan sorunlar, branş uzmanlarının katkısıyla daha hızlı ve kolay şekilde çözüme kavuşturulur.
  • Şirketler, çeşitli alanlarda ortaya çıkabilecek olumlu ve olumsuz değişimlere daha hazırlıklı olur.
  • Departmanlar ve çalışanlar arasındaki etkileşimin artması sayesinde daha sıcak bir iş ortamı yaratılır. Kurum içi kültürün yerleşmesi kolaylaşır.

Multidisipliner Yaklaşım Önemli mi?

Günümüz koşullarında başarılı olmanın, üç temel faktöre bağlı olduğunu söyleyebiliriz: Rekabet ortamında fark yaratmak, çözüm odaklılık ve mümkün olduğunca hızlı aksiyon almak. Multidisipliner yaklaşım, bu üç konuda da birçok getiriye sahip olması itibarı ile her geçen gün daha çok önem kazanan bir kavramdır.

Multidisipliner ve interdisipliner yaklaşımlar arasındaki fark, multidisipliner yaklaşımda branşlar arası net ayrım olmasıdır.

Farklı uzmanlıkların aynı doğrultuda çalışması üzerinden şekillenen bu yaklaşım, özellikle bugünün dijitalleşen dünyasında fark yaratmayı mümkün hâle getirir. Çünkü, dijitalleşmenin hızlanmasına bağlı olarak özellikle ticaret gibi alanlar için farklı branşlarla temas etmek, etkileşime girmek artık elzemdir. Kontrol edilemez şekilde değişen müşteri ve hedef kitle beklentilerine cevap verebilmek, ancak bu şekilde farklı anlayışların bir araya geldiği sistemlerle başarılabilir. 

Söz konusu birliktelik; özgünlük, inovasyon ve seri karar alabilme gibi konularda da etkisini hissettirir. Farklı uzmanlıkların birlikteliği ile yaratılabilecek yenilikler, şirketlerin pazarda fark yaratmasını ve buna bağlı olarak hedeflerine daha kolay ulaşmasını sağlar. Benzer şekilde, bu yaklaşım dâhilinde yapılan iş bölümü ve artan uzmanlık seviyesi, yaşanan dönüşümler karşısında hızlı karar almayı, yeni gelişmelere seri şekilde adapte olmayı kolaylaştırır.

Multidisipliner Çalışan Ne Demektir?

Multidisipliner yapıların kurulması ve işlevsellik kazanması açısından buna uygun çalışanlar büyük önem taşır. Multidisipliner çalışan olarak ifade edilebilecek bu kişiler, birden fazla alanda uzmanlaşmıştır. Organizasyondaki diğer unsurların beklentileri, istekleri ve işleyişleri hakkında fikir geliştirebilirler. Böylelikle unsurlar arasında homojen ve organik bir bağın kurulması kolaylaşır. Burada ifade edilmek istediğimiz, genel bir uyum yakalamak için söz konusu kişilerin taşıdığı önemdir. Örneğin yazılım konusunda da bilgi sahibi olan bir pazarlama uzmanı, hedef kitleye daha kolay ulaşacak bir e-ticaret sitesinin oluşturulması konusunda uygulanabilirliği yüksek fikirler ortaya koyacaktır.

Multidisipliner Çalışanların Özellikleri Nasıldır?

Bireysel düzeyde farklı alan ve branşlara yönelmiş kişilerin şirketlerde rol alması, bu tür çalışmaların daha sorunsuz biçimde ortaya koymasını sağlar. Multidisipliner çalışanların genel özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz: 

  • Birden fazla alanda uzmanlık sahibi olmak
  • Takım çalışmasına yatkınlık
  • Uzmanlıklarını yenilikçi bir bakış açısı ile harmanyalabilme

Multidisipliner Ekip Yapısı Nasıl Olmalıdır?

Bu yaklaşımı benimsemiş ekiplerde yer alan kişilerin, bilgi seviyesinin yüksek olması kilit önem taşır. Bu bilgi birikim, hem en az iki uzmanlık alanını hem de çalışılan iş koluna yönelik detayları kapsamalıdır. Aksi hâlde multidisipliner yaklaşım ile yakalanmak istenen seviyeye ulaşılması güçleşir. Benzeri, ekip içinde yer alan multidisipliner çalışan sayısı için de söylenebilir. Bir ekipte bu niteliğe sahip çalışan sayısı ne kadar artarsa söz konusu yaklaşımın benimsenmesi ve uygulamaya konması, o ölçüde kolaylaşır.

Multidisipliner ekipler, her bir branşın uzmanlık alanına odaklanarak çalışır ve iş bölümü yapar.

Ekip yapısına dâhil olan her unsura kendi sorumluluk ve görevleri, açıkça iletilmelidir. Böylelikle kurulacak yapı, daha sağlam temellere oturur. Kişilerin ya da şirket birimlerinin yapmaları ve yapmamaların gereken işler hakkındaki soru işaretleri ortadan kaldırılır. Nihayetinde de multidisipliner çalışma için ideal ortam oluşur.

Multidisipliner Kongresi Nedir?

Multidisipliner kongresi, belirlenen bir konuya farklı açılardan yaklaşmayı hedefleyen, uzmanların bir araya geldiği çalışmaları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu tür kongreler, mühendislikten tıbba çok farklı alanlarda düzenlenebilir. Çalışma kapsamında çeşitli disiplinlerde önemli başarılara imza atmış, bu sayede kamuoyunca takdir edilen kişilerin ortaya koyduğu fikirler değerlendirilir. Sonuç olarak kongrenin toplanma amacı olan konuya dair yeni saptamaların yapılmasına ön ayak olunur.

Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi

Altıncısı 2019 yılında Hasan Kalyoncu Üniversitesi’nin ev sahipliğinde Gaziantep’te düzenlenmiş olan Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi’nin birincil amacı, farklı branşların uzmanlarını bir araya getirmek ve disiplinler arası etkileşimi artırmaktır. Buradan hareketle akademik anlamda multidisipliner yaklaşım konusuna bilim dünyasının ilgisinin daha da yoğunlaştırılması hedeflenir.

Uluslararası Multidisipliner Çocuk Çalışmaları Kongresi

Multidisipliner yaklaşım, sadece ticarî ya da bilimsel konular için işlevsel değildir. Bu yapı, sıklıkla kabul göremensine paralel olarak toplumsal olay ve durumlara yaklaşırken de tercih edilmeye başlanmıştır. Öyle ki son dönemde pek çok multidisipliner sosyal hizmet çalışması yürütülmektedir. Uluslararası Multidisipliner Çocuk Çalışmaları Kongresi de bunlardan biri olarak değerlendirilebilir. Bu kongre dâhilinde toplumun en önemli yapı taşlarından olan çocukların, aileden dine, spordan sanata çok farklı alanlarla ilişkisi bilimsel düzeyde tartışılmıştır. İlk kez 2021 yılının Temmuz ayında, online ortamda gerçekleştirilmiştir.

E-Ticarette Multidisipliner Çalışma

E-ticaret, dijitalleşmenin hızına bağlı olarak yaygınlık kazanan bir alandır. Dolayısıyla bu alanda başarı elde edebilmek için dijitalleşmenin temas ettiği konularda uzmanlık düzeyinde bilgi sahibi olmayı gerektirir. Bu da kaçınılmaz olarak multidisipliner yaklaşıma yönelik bir ihtiyacı doğurur. Zira e-ticarette geleneksel işletmelerin de yürüttüğü, muhasebe, satış, pazarlama gibi faaliyetlerin yanına yenileri eklenir. Bunlar arasında teknoloji, sosyal medya, yazılım ya da internet okur yazarlığını kolaylıkla sayabiliriz. 

E-ticaret, pazarlama, sosyal hizmetler ve sağlık gibi birçok alanda multidisipliner yaklaşım kullanılabilir.

İnternet üzerinden satış yaparak gelir elde etmeyi düşünen şirketlerin, mümkün mertebe alanlarında uzman olan kişileri istihdam etmesi ya da bu alanlarda danışmanlık alması gerekir. Geleneksel iş yapma biçimlerinin kalıplaşmış, hatta geçerliliğini büyük ölçüde yitirmiş yöntemleri ile e-ticarette istenilen hedeflere ulaşmak çok güçtür. Bu dezavantajı ortadan kaldırma noktasında multidisipliner yaklaşım, önemli bir yol göstericidir.

E-Ticarette Multidisipliner Çalışmanın Avantajları Nelerdir?

E-ticarette multidisipliner yaklaşımı benimseyerek, dijital dünyanın ve değişen yönelimlerin hızına yetişebilme imkânı yaratabilirsiniz. Yürütülen çalışmanın temas ettiği konuların uzmanları, söz konusu değişimleri daha kolay şekilde öngörebilir. Böylece bunlara hazırlıksız yakalanma tahlikeniz büyük ölçüde ortadan kalkar.

Multidisipliner yaklaşım, e-ticaretin çok yönlü doğasına en iyi şekilde uyum sağlamamıza yardımcı olur. Örneğin başarılı bir dijital pazarlama stratejisi oluşturmak için hem yazılım hem reklam hem de üretim konusunda bilgi sahibi olunmalıdır. Bu çalışma biçimi, saydığımız ve diğer dalların uzmanlarının bir aradalığı üzerine kurulmuştur. Dolayısıyla e-ticaret alanındaki çok yönlü operasyonlar, bu şekilde başarıyla yürütülebilir. 

Multidisipliner Yaklaşım ve Pazarlama

Her dönem ticaretin en önemli konulardan biri olan pazarlama, hedef kitle tespitinden reklamların yayınlanmasına kadar çok geniş bir alanı kapsar. Hâl böyleyken multidisipliner yaklaşımın başarılı bir pazarlama stratejisi ve operasyonu için son derece önemli bir prensip olduğunu söylenebilir. Söz konusu e-ticaret ve dijital pazarlama olduğunda bu kapsam daha da genişler. Çünkü bu kez sürece sosyal medya kanalları, SEO stratejileri ve dijital PR gibi konular da dâhil olur. E-ticarette pazarlama stratejisi oluştururken tüm bu alanların en verimli biçimde değerlendirilmesi için multidisipliner yaklaşımı bir şart ya da prensip gibi benimsemek önemlidir.

author avatar
nicemill