Faaliyet Belgesi Nedir, Nasıl Alınır?

Faaliyet belgesi çeşitli pazaryerlerine başvuruda, kurumlar arası ilişkide ya da bankada ticari hesap açılması istendiğinde talep edilen bir belge olarak öne çıkıyor. Firmaların yürüttükleri iş koluyla ilgili olarak resmi belge dökümüne faaliyet belgesi denilmektedir. Başvuru süreçlerini de hızlandıran bir belge olduğundan faaliyet belgesi nedir ne işe yarar sorusunun yanıtlanması önem taşıyor.

Faaliyet Belgesi Nedir?

Faaliyet belgesi nedir sorusuna genel tanımı itibariyle bir firmanın, esnafın veya meslek mensubunun ilgili işi aktif bir şekilde yürüttüğünü resmi olarak belgeleyen belge olarak yanıt verilebilir. Firmalar arasında iş anlaşmalarının veya ortaklıklarının yapılması için de ilgili firmanın veya kişinin o alanda aktif olarak hizmet verdiği bilinmek isteyebilir. Bu durumda firmanın güncel bilgisi ve hukuki açıdan da geçerliliği faaliyet belgesi ile mümkün olmaktadır.

Bir diğer yandan faaliyet belgesi ne işe yarar sorusuna ilgili firmanın kayıt olduğu odanın bilgileri de görülebilir. Global çapta firmanın iş tanımının anlaşılması için Türkçe’nin yanı sıra çeşitli dillerde bilgiler de yer almaktadır. Faaliyet belgesi için önemli olan bir nokta geçerlilik süresi kapsamında belgenin talep edilmesine yönelik güncel halinin alınmasıdır. Başka bir deyişle ilgili firmanın aktif olup olmadığı veya NACE kodu kapsamında hangi yan kolları dahil ettiği gibi bilgiler güncel haliyle görülmesi gerekmektedir.

Faaliyet Belgesinde Neler Yazar?

Faaliyet belgesi, bir işletmenin yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için gerekli olan belgedir. Genellikle bir ticaret veya şirket siciline kayıtlı olmanın yanı sıra, vergi mükellefiyetini belgelemek ve yasal olarak iş yapabilmek için gereklidir. Faaliyet belgesi karşı tarafa açık bir şekilde ilgili firmanın veya esnafın iş tanımı hakkında bilgi vermek üzere hazırlanır. Bu kapsamda da faaliyet belgesinde neler yazar sorusunun yanıtlanması da önemlidir. Özel ve resmi kurumlarda geçerliliğe sahip olan faaliyet belgesi, 3 ay geçerlilik süresine sahiptir. Dolayısıyla bu süre sonunda tekrar alınması gerekir. Belgede yazanlar ise şu şekildedir:

Faaliyet Belgesi Nasıl Alınır?

Faaliyet belgesi almak oldukça kolay ve hızlıdır. Firmanın veya işyerinin bağlı olduğu bölgedeki odaya bizzat başvuru yapılabilir. Bunun yanında web üzerinden de kolay ve hızlı şekilde faaliyet belgesi alınabilmektedir. Faaliyet belgesi nasıl alınır sorusuna yanıt için şu adımları takip edebilirsiniz:

İlk olarak firmanın bağlı olduğu odanın web sitesine girin.
Her odanın web site tasarımı ve içeriği farklı olabileceği göz önünde tutun.
Ancak genel olarak Ticaret Odası’ndan faaliyet belgesi almak için sisteme öncelikle giriş yapın.
Giriş yaptıktan sonra “Online Hizmetler”, “Online İşlemler”, “Online Servis”, “İşlemler” gibi sayfalara giriş yapın.
Söz konusu sayfalarda Faaliyet Belgesi sekmesi aranmalı ve bulunmalıdır.
Açılacak olan pencereye ise sicil numarası ve şifresi ile tekrar giriş yapın.
Güvenliğin sağlanması adına firma adına kullanılan e-imza ile imzalama yapılması gerekebilir. E-imza eğer daha önceden alınmadıysa bu aşamada e-imza başvurusu yapın. (E-imza firmanın dijital ortamda yasal sorumluluk taşıyacak şekilde kullanabildiği imza türüdür. Bu imzanın sağlayıcıdan temin edilmesi için gerekli firma belgeleri ile başvuru yapılması gerekmektedir. E-imzanın teslim süresi 7 günü bulabilmektedir, bu yüzden faaliyet belgesine internet üzerinden başvuru yapacaksanız e-imzanızın olduğuna dikkat etmelisiniz.)
Faaliyet belgesinin ücretini de son kısımda kart ile ödeme yaparak belirttiğiniz e-posta adresinize ulaşmasını sağlayın.

Faaliyet Belgesi Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler

Faaliyet belgesi başvuru süreci kolay bir süreçtir ancak online yöntemi tercih etmiyor, bağlı bulunduğunuz odaya giderek elden belgeyi almak istiyorsanız bazı belgelerin ibraz edilmesi gerekmektedir.

Faaliyet belgesi almak için gerekli belgeler ise şu şekildedir:

Ticaret sicil gazetesi
İmza sirküleri
Vergi levhası
Başvuru yapan kişinin firma sahibi olması veya vekaletname ile görevlendirilmiş olması.

Faaliyet Belgesi Başvuru Süreci

Elden başvuru yapacaklar için faaliyet belgesi başvuru süreci için bağlı bulunan odaya yukarıda bahsedilen belgeler ile başvuru yapılmalıdır. Başvurular ilgili odanın “Hizmet Birimi”ne yapılmaktadır. Başvuru esnasında talep edilen tutarın da ödenmesi sonrasında elden olacak şekilde faaliyet belgesi verilmektedir.

Eğer şahıs işletmesi söz konusuysa yani herhangi bir odaya kayıt bulunmuyorsa bu durumda faaliyet belgesinin alınmayacağını da bilmelisiniz. Başka bir deyişle faaliyet belgesi almak için oda kaydı zorunluluğu bulunmaktadır.

Faaliyet Belgesi Başvurusu İçin Gerekli Adımlar

Faaliyet belgesi başvurusu yapmak için online kanalları veya fiziki başvuruyu değerlendirebilirsiniz. Online olarak başvurunuz zaman kazanmak açısından önemli avantajlar sunacaktır.

Online başvuru için bağlı olduğunuz odanın web sitesine girip online işlemler sekmesini açıp Faaliyet Belgesi sekmesine tıklamalısınız. Burada hangi dil veya dillerde istediğinizi ve hangi kuruma vereceğinizin bilgilerini girebilirsiniz.
Fiziki olarak yani elden faaliyet belgesi almak için ise bağlı olduğunuz odanın hizmet birimine giderek gerekli belgeler ile başvurunuzu yapabilirsiniz.

Bilgileriniz güncel ise faaliyet belgesi aynı gün içinde iki yöntemde de verilecektir. Eğer daha önceden oda kaydınız yoksa ilk olarak oda kaydı yaptırmayı ve sonrasında faaliyet belgesi alabileceğinizi unutmamalısınız.

Faaliyet Belgesi Ücreti Ne Kadar?

İster online ister elden faaliyet belgesi alın odanın belirlemiş olduğu o yılki ücret üzerinden ödeme yapmanız gerekmektedir. Faaliyet belgesi ücreti odaya göre değişmekle birlikte 2024 itibariyle 150 TL ve 300 TL arasında odaya göre değişebilmektedir.

Online olarak yaptığınız başvurularda yaptığınız işlemin son adımında banka veya kredi kartı ile ödemenizi yapabilirsiniz. Elden başvurularda odanın veznesine nakit olarak da ödeme yapılabilmektedir.

Başvuru Sonrası Faaliyet Belgesi İnceleme Süreci

Başvurunuzu belirtilen kanallar üzerinden yaptıktan sonra inceleme süresi çok fazla değildir. Kayıt ve oda üyelik bilgilerinde sorun yoksa aynı gün içinde, online başvurularda da birkaç saat içinde verilebilmektedir. Bunun yanında eğer oda kaydınız yoksa yani faaliyet belgesi almak için odaya kayıt olmak istiyorsanız oda kaydı da gerekli belgeler ile başvuru sonrasında aynı gün tamamlanabilmektedir.

Faaliyet Belgesi Kaç Günde Hazırlanır?

Faaliyet belgesinin hazırlanma süresi oldukça kısadır. Online olarak yapılan başvurularda ve elden yapılan başvurularda aynı gün içinde belge hazırlanacaktır. Ancak bilgilerde hata veya eksiklik varsa bu bilgilerin giderilmesi talep edileceği için süreç uzayabilir.

Faaliyet Belgesi Almanın Hukuki ve Vergisel Yükümlülükleri

Faaliyet belgesi ile firmanın belgede tanımlanan iş kolundaki faaliyeti hukuki olarak kayıt altına alınmış olmaktadır. Başka bir deyişle faaliyet belgesi hukuki – resmi bir belgedir ve ibraz edilmesi ile birlikte hukuksal sorumluluk taşır. Aynı şekilde vergi açısından da ilgili firmanın o iş kolunda aktif şekilde faaliyet gösterdiğini ve vergi mükellefi olduğunu açıklar.

Böylece faaliyet belgesi ile ilgili iş kolunun yasal ve vergisel açıdan yükümlülükleri karşı tarafa gösterilmiş olmaktadır.

Faaliyet Belgesi ve İşletme Tipleri

Faaliyet belgesi alabilecek işletme tipleri şu şekildedir:

Esnaf gibi bireysel işletmeler
Ortaklık şirketleri
Adi ortaklıklar
Kolektif ortaklıklar
Limited şirketler

Bunlar arasında şahıs firmalarının faaliyet belgesi alabileceği de unutulmamalıdır. Şahıs firması olanlar oda kaydı yaptırarak faaliyet belgelerini belirtilen yöntemler ile alabilmektedir.

Ticaret, Sanayi ve Hizmet Sektöründeki Faaliyet Belgesi Farklılıkları

Faaliyet belgeleri faaliyet gösterilen iş koluna göre küçük farklılıklar gösterebilir. Öncelikle bu belge farklı durumlar için alınabilmektedir. Çoğunlukla firmalar aktif şekilde işlerini yürütüyor olduklarını göstermek adına bu belgeleri edinmektedir. Bunun yanında tehlikeli atık yönetimi yapan firmalar ise bu işi yapabilmeleri için özel izin almaları gerekmektedir. Tehlikeli atık faaliyet belgesi söz konusu maddelerin çevreye ve insanlara zarar vermemesi için denetlenmesini gerektirir. Bu yüzden tehlikeli atık sektöründe olacak firmalar bu işi yürütebilmek ve denetlemeler esnasında ibraz etmek için almak zorundadır. Diğer iş kolları için bu zorunluluk olmasa da tehlikeli atık sektörü için zorunluluk taşır.

Bu noktada şu da unutulmamalıdır; faaliyet belgesi tehlikeli madde ve atık sektörü için faaliyet yürütmeye yönelik bir zorunluluk olsa da diğer iş kolları da faaliyet belgesine sahip olmalıdır. Esnaf ve işyerleri başta olacak şekilde firmalar belirli aralıklarla denetime tabi tutulmaktadır. Denetlemeler ise çoğunlukla yılda 1 kez olacak şekilde yapılmaktadır. Denetlemelerde firmalardan bazı belgeler talep edilebilmektedir. Bu belgeler arasında firma faaliyet belgesi de bulunur. Şayet belge bulunmuyorsa ya da belge güncel halinde değilse bu durumda firma için iş kolu da göz önünde tutularak cezai yaptırımlar gündeme gelebilmektedir.

Ticaret, sanayi ve hizmet sektöründeki faaliyet belgeleri temel olarak aynı olup iş kolu, faaliyet tarihi ve faaliyet gösterdiği alan gibi bilgiler değişmektedir. Bunun yanında tehlikeli madde ve atık sektörü için iş ayrıntıları detaylıca yazmaktadır.

Faaliyet Belgesi ve Vergi Levhası Arasındaki Fark

İlk olarak faaliyet belgesi ve vergi levhasının ayrımını yapmak gerekir. Vergi levhası her işletmenin veya kazanç sağlayan iş kolunun sahibinin veya varisinin çeşitli vergileri ödemesi adına kayıt altına alınmasıdır. Şahıs firmalarından çok katmanlı anonim şirketlere kadar her firmanın vergi numarası bulunur. Bu vergi numarası firmanın vergideki karşılığıdır ve işlemler bu numara üzerinden yapılır. Dolayısıyla vergi levhası da firmanın vergi kaydını ve bilgilerini göstermektedir.

Vergi levhası bir kez alındıktan sonra iş yeri adı değişikliği, iş kolu değişikliği ve adres değişikliği gibi bilgiler haricinde değişikliğe uğramaz. Aynı zamanda vergi levhası firmanın vergi yükümlülüğünü, yasal adresini gösterir. Bu bilgiler değişikliğe uğramış olsa bile eski vergi levhası üzerinden geçmiş bilgiler de gösterilebilir.

Buna karşılık faaliyet belgesi firmanın veya esnafın güncel olarak bilgilerini göstermektedir. Bu kapsamda da hangi iş kolunda veya kollarında faaliyet yürüttüğü, mevcut adresi ve durumu gibi bilgiler yer almaktadır. Dolayısıyla faaliyet belgesi ve vergi levhası arasındaki fark güncel olarak faaliyet belgesinin yapılan iş tanımının ve bilgilerinin açıklanması, belgenin verileceği yere yönelik de güncel bilgilerin açıklanmasıdır.

Bu durum çeşitli istismar durumlarının önüne geçilmesi adına daha belirgin olmaktadır. Örneğin bir firma vergi mükellefi olarak faaliyetlerini sonlandırmış olsa bile vergi ödeyerek yükümlülüğünü devam ettirebilir. Fakat iş kolu devam etmiyor olsa bile ilgili aylık ve yıllık vergi ödemelerini yaptıkça vergi mükellefi oluşu düşmez. Bu durum da faaliyet belgesinin firma hakkında güncel bilgilere ulaşılması açısından önemini vurgular. Faaliyet belgesinde firmanın güncel olarak aktif olup olmadığı görülebildiğinden olabilecek sorunlara karşı da önlem alınmakta, karşı tarafa güven verilmektedir.

Faaliyet Belgesi Nedir, Nasıl Alınır?