Turquality Nedir? Turquality Desteğinden Hangi Şirketler Faydalanabilir?
Markalaşma, günümüzün yoğun rekabet ortamında büyük önem kazanan bir kavramdır. Başarılı bir markalaşma süreci yürüten firmaların pazarda daha büyük bir paya sahip olacağı, hedef kitlelerine ulaşma konusunda daha yüksek bir performans sergileyeceği rahatlıkla söylenebilir. Markalaşma çalışmalarına daha fazla kaynak ayrılması, şirketlerin sadece yurt içinde değil yurt dışında da bilinirliğinin artmasına, uluslararası alanda faaliyetlerini en iyi şekilde yürütmesine yardımcı olur.
Bu durum kaçınılmaz olarak hatırı sayılır miktarda yatırım yapılması gerekliliğini doğurur. Öz sermayesi yeterli olmayan firmalar, verilen desteklere başvurarak marka imajı oluşturmak için yapılması gereken işlemleri finanse edebilme şansı yakalar. Turquality de bu amaçla kullanılabilecek desteklerden biridir. Peki Turquality nedir?
Turquality Nedir?
Turquality, Türkiye kökenli markaların uluslararası alanda güçlenmesine yardımcı olmayı hedefleyen bir destek programıdır. Terim, “Türk” ve kalitenin İngilizce karşılığı “quality” kelimelerin bir araya getirilmesi ile türetilmiştir. İsim bulunması aşamasında gözetilen bu yaklaşım dahi, Türk markalarının global ölçekte başarılı olmasına yönelik çabayı destekler niteliktedir.
Turquality Nedir?
Turquality, Türkiye kökenli markaların uluslararası alanda güçlenmesine yardımcı olmayı hedefleyen bir destek programıdır. Türk markalarının global ölçekte başarılı olmasını destekler.
Turquality destek programı, 2004 yılında uygulanmaya başlanmış bir çalışmadır. 23 Kasım 2004 tarihinde duyurulan ilk destekler, sadece tekstil ve hazır giyim sektörünü kapsamaktaydı. Bir pilot çalışma olarak da nitelendirilebilecek bu ilk desteklerin ardından 2005 yılında Turquality projesi, daha geniş bir kapsama ulaşmıştır. Böylelikle başta hizmet ve eğitim olmak üzere diğer sektörlerde faaliyet gösteren firmalara da bu destekten yararlanabilme şansı yakalamıştır.
Turquality teşvikleri, bir sertifikasyon ya da belgelendirme çalışması değildir. Yani bu desteklere başvuran firmaların projeye dâhil edilmesi yönünde karar verilmesi, bu onlara Turquality belgesi gibi bir evrak verileceği anlamına gelmez. Proje kapsamında firmalara maddi destek sağlanır ve bu desteği alan firmalar Turquality sertifikası olarak adlandırılabilecek, tasarımı ve renk kodları bir tebliğle belirlenmiş görseli çalışmalarında kullanmaya hak kazanır.
Turquality Projesinin Amacı ve Hedefleri Nelerdir?
Turquality marka destek programı, temel olarak global piyasalarda olumlu ve güçlü bir Türk markası imajı yerleştirilmesini hedefler. Marka değeri arttırma ve bu yolla tüm dünyada söz sahibi olma potansiyeli taşıyan firmaları öncelikle inansal anlamda destekleme amacıyla ortaya çıkmıştır. Finansal desteklerin yanında projeye dâhil olan firmaların yönetim birimlerine verilen eğitimler aracılığıyla da söz konusu süreçlerin daha etkin şekilde yürütülmesine de yardımcı olur.
Turquality Projesinin Amacı ve Hedefleri
Turquality, Türk markalarının global piyasalarda güçlü bir imaj yaratmasını ve finansal desteklerle markaların dünya çapında söz sahibi olmasını amaçlar. Yönetim birimlerine verilen eğitimlerle süreçlerin etkin yürütülmesine yardımcı olur.
“Turquality programı nedir?” sorusuna verilecek yanıtı, sadece maddi destekler ile sınırlandırmamak gerekir. Zira finansal yardımlar, Türk firmalarının global ölçekte söz sahibi olması için yeterli olmayabilir. Bu nedenle, yöneticilik seviyesinde doğru kararları almak adına gerekli altyapıyı oluşturmak ve bilgi birikimini sağlamak da bu projenin amaçları arasında kendine yer bulur.
Turquality Global Marka Destek Programının Kapsamı Nedir?
“Turquality destek programı nedir?” sorusuna kapsam açısından yaklaşırken en başta, bu projenin sadece ihracatı artırmaya yönelik olmadığını belirtmek gerekir. Turquality tasarımcı desteği gibi marka konumlandırma ve marka kimliği yaratma açısından büyük önem taşıyan birçok konu bu programın kapmasına dâhil edilmiştir. Proje dâhilinde verilen başlıca destekleri şu şekilde listeleyebiliriz:
- Pazar araştırması ve analizi ile raporlama masrafları
- Bilişim ve yönetim giderleri
- İstihdam desteği
- Tasarım giderleri
- Dekorasyon ve kurulum masrafları
- Reklam, tanıtım ve pazarlama harcamaları
- Depo, ofis ve mağaza gibi yurtdışı birimleri için kira desteği
- Endüstriyel tasarım giderleri
- Yurtdışı pazarlarına girmek için yapılan sertifikasyon ve ruhsatlandırma harcamaları
- Kurumsal altyapı oluşturmaya yönelik giderler
- Danışmanlık harcamaları
- Patent ve tescil gibi markalaşma çalışmaları
Turquality Projesinin Destekleri Nelerdir?
“Turquality destekleri nelerdir?” sorusuna verilebilecek cevap iki grubaayrılır. Bunlar, ismini doğrudan projeden alan Turquality destekleri ve marka destekleridir. Bu desteklerin genel özelliklerini ve birbirlerinden ayrıkları noktalar şu şekildedir:
- Turquality Destekleri: Destek oranı %50; Süresi 5 yıl + Her yeni hedef pazarda 5’er yıl; Büyük bir kısmı limitsizdir.
- Marka Destekleri: Destek oranı: %50; Süresi 4 yıl; Destekler verilen alanlara göre belli limitlere sahiptir.
Bu noktada şunu belirtmek gerekir ki anılan destekler, aynı başvuru ve değerlendirme sürecine tabidir. Yapılan incelemeler sonucunda firmaların, hangi destek kapsamına alınacağına karar verilir. İki grubun sağladığı imkânlara bakıldığında Turquality desteklerinin daha üst seviyede olduğu söylenebilir.
Turquality Destekleri
Turquality destekleri, marka değerini artırmaya yönelik pek çok harcamayı kapsar. Pazarlama, tanıtım, tasarım, istihdam, ofis ve mağaza kiraları gibi alanlarda maddi destek sağlar. Destekler, firma performansına göre belirlenir.
Turquality Marka Destek Programının Aşamaları Nelerdir?
Turquality marka destek programı, üç temel aşama dâhilinde ilerler. Bu üç aşamayı da başarı ile tamamlayan firmalar, kendi için uygun görülen desteği almaya hak kazanır. Söz konusu aşamalar ve aşamalarda yürütülen çalışmalar şunlardır:
Başvuru öncesi: Bu desteğe başvurmak isteyen firmaların Turquality mevzuatlarında belirtilmiş ön koşulları karşılaması gerekir. Bu aşamada firmalar, otomasyon sistemi üzerinden başvurularını gerçekleştirmeden önce Ticaret Bakanlığı’ndan bir toplantı düzenlenir. Bu toplantıda ön koşullar ve diğer bilinmesi gerekenler firmalara iletilir.
Turquality Programının Başvuru Süreci
Turquality başvurusu, ön şartların sağlanmasıyla başlar. Otomasyon sistemi üzerinden yapılan başvuru, danışman firmalarca değerlendirilir. Başvuru uygun bulunursa stratejik iş planı hazırlanır ve onaylanarak destek süreci başlar.
Başvuru ve Ön İnceleme: Belirtilen toplantının gerçekleştirilmesinden sonra sıra, firmaların bu proje için özel olarak geliştirilmiş otomasyon sistemi üzerinden başvurularını yapmasına gelir. Bu sisteme erişim için gerekli olan izin, Turquality Sekreteryası tarafından firmalara verilir.
Ön inceleme süreci, programa akredite edilmiş Turquality danışmanlık firmalarınca yürütülür. Bu firmalar, Turquality denetimi için iş yerinde incelemelerde bulunabilir ve gerekli konulara ilişkin belgeler talep edebilir. Başvuru sahibinin, kendisine atanan firmaya ön inceleme ücretini en geç 1 ay içinde ödemesi gerekir. Ön inceleme kriterleri şu şekilde sıralanabilir:
- Firmanın Ana Yetkinlikleri: Marka Performansı ve Yönetimi, Pazarlama ve Satış Yönetimi, Tedarik Zinciri Yönetimi, Yeni Ürün Tasarımı ve İnovasyon
- Destek Fonksiyonlar:Strateji ve Kurumsal Performans, İnsan Kaynakları, Yönetişim, Bilgi Sistemleri ve Dijitalleşme
- Nihai Performans Ölçütleri:Finansal Performans, Marka Performansı
Kapsama Alınma: Ön inceleme raporu doğrultusunda Turquality ya da marka desteği hak kazanan firmalar için Turquality stratejik iş planı ve markalaşma yol haritası belirlenmesi süreci başlar. Bu çalışmalar için de başvuru yapan şirketlerin, bir danışmanlık firması ile birlikte çalışması gerekir ama firma ön incelemeyi yapan ile aynı olamaz. Bu aşamada başvuru sahibi, danışmanlık alacağı şirketi seçme hakkına sahiptir. Ön inceleme sonucunda kapsama alınmaya hak kazanamayan firmalar ise bu işlem için gereken ücreti yeniden ödeyerek tekrar başvuruda bulunabilir. Fakat iki başvuru arasında en az 6 ay süre geçmiş olması zorunludur.
Turquality Desteklerinin Limiti Ne Kadardır?
Turquality destek limitleri, desteğin kullanılacağı alana göre yıllık olarak belirlenir. Yukarıda da belirtildiği üzere Turquality desteklerinin büyük bir kısmı limitsizken, marka destekleri belirli meblağlarla sınırlandırılmıştır. 2024 yılı destek limitlerini aşağıda bulabilirsiniz.
Turquality destekleri:
- Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tescili ile marka tescili, yenileme ve koruma: Limitsiz
- Tanıtım harcamaları: Limitsiz
- Mağaza kirası: Limitsiz (Aynı anda en fazla 50 mağaza için)
- Mağaza temel kurulum, dekorasyon, konsept mimari giderleri: Mağaza başına 1.264.000 TL
- Ofis, depo, showroom, satış sonrası servis reyon, raf, dekorasyonlu köşe kirası: Limitsiz
- Ofis, depo, showroom, satış sonrası servis reyon, raf, dekorasyonlu köşe temel kurulum, dekorasyon, konsept mimari giderleri: Birim başına 1.264.000 TL
- Pazara giriş belgeleri, sertifikasyon, ruhsatlandırma: Yıllık 3.164.000 TL
- Franchise dekorasyon, kurulum, konsept mimari giderleri: Mağaza başına 632.000 TL (Aynı anda en fazla 100 mağaza için)
- Franchise kira: Mağaza başına yıllık 1.264.000 TL (Aynı anda en fazla 100 mağaza için)
- Kurumsal altyapı oluşturmaya ve pazarlara yönelik ve diğer danışmanlıklar: Yıllık 3.164.000 TL
- İstihdam: Limitsiz (Aynı anda en fazla 10 kişi için)
- Pazar araştırması çalışması ve raporları: Limitsiz
- Gelişim Yol Haritası Çalışması: 800.000 TL
- Fuar: Limitsiz
- Depolama Hizmeti: Limitsiz
Marka Destekleri:
- Patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım tescili, marka tescil – yenileme – koruma: Yıllık 315.000 TL
- Tanıtım ve fuar harcamaları: 2.530.000 TL
- Ofis, depo, mağaza, satış sonrası servis kira: Yıllık 3.796.000
- Ofis, depo, showroom, satış sonrası servis kurulum, dekorasyon, konsept mimari giderleri: Yıllık 1.898.000 TL
- Reyon, raf, dekorasyonlu köşe kira, kurulum, dekorasyon ve depolama hizmeti: Yıllık 1.264.000 TL
- Showroom kira, kurulum, dekorasyon: Yıllık 1.264.000 TL
- Pazara giriş belgeleri, sertifikasyon, ruhsatlandırma: Yıllık 1.581.000 TL
- Franchise kurulum, dekorasyon, konsept mimari: Mağaza başına 315.000 TL (Yıllık en fazla 10 mağaza)
- Franchise kira: Mağaza başına 315.000 TL
- Danışmanlık: Yıllık 1.898.000 TL
- İstihdam: Yıllık 1.264.000 TL
- Pazar araştırması çalışması ve raporları: Yıllık 632.000 TL
- Gelişim Yol Haritası Çalışması: 800.000 TL
Turquality Desteklerinin Limiti
Turquality desteklerinin büyük bir kısmı limitsizdir. Örneğin, tanıtım harcamaları ve mağaza kiraları için bir limit yoktur. Diğer destekler ise belirli yıllık limitlerle sınırlıdır.
Turquality Programı Kapsamında Verilen Danışmanlık Hizmetleri Nelerdir?
Turquality programı kapsamında, Gelişim Yol Haritası ve Yönetici Geliştirme Programı olarak isimlendirilen iki ayrı danışmanlık hizmeti bulunur. Programa dâhil olan firmalar, Gelişim Yol Haritası hizmeti dâhilinde dünyaca ünlü yedi danışmanlık şirketiyle çalışma hakkı kazanır. Bu firmalar Ernst and Young, Deloitte, Grant Thornton, McKinsey, Boston Consulting Group, PricewaterhouseCoopers (PwC) ve KPMG’dir. Bu çalışma ile firmalar, kendi çalışmalarını dünyadaki en iyi örneklerle karşılaştırma ve buradan edindiği bilgilerle süreçlerini iyileştirme fırsatını yakalar.
Turquality Yönetici Geliştirme Programı ise projeye seçilen firmaların üst ve orta düzey yöneticilerinin birbirleriyle ilişki kurmasını ve etkin bir profesyonellik eğilimi yaratılmasını amaçlar. Turquality eğitimi olarak da tanımlanabilecek bu program kapsamında yöneticiler, Sabancı, Işık ve İstanbul üniversitelerinde görev yapan akademisyenlerden farklı alanlarda eğitimler alır. Bu sayede dünyadaki yönelim ve gelişmelere hazır ve aşina hâle gelirler.
Turquality Destek Programı Hangi Sektörler İçin Geçerlidir?
İlk olarak tekstil ve hazır giyim alanında destek veren Turquality programının kapsamı, 2015 yılının Haziran ayında verilen bir kararla tüm sektörleri içine alacak şekilde genişletilmiştir. Hâlihazırda pek çok farklı sektörde faaliyet gösteren şirketler, Turquality ve marka desteklerinden faydalanmaktadır. E-ticaret de bu sektörler arasındadır. Yani bu destekler, online satış siteleri için markalaşma süreçleri açısında de çok önemli bir kaynak olarak değerlendirilebilir.
Turquality Projesine Katılmak İçin Şirket Gereklilikleri Nelerdir?
Turquality başvuru şartları, üretim ve hizmet sektörlerine göre farklılık gösterir. Fakat şirketlerin en az %50 oranında yerli sermayeye sahip olması her iki sektör için de zorunludur. Bu ve belirttiğimiz sektörel şartları sağlayan şirketler, Turquality başvuru sürecini başlatabilir.
Turquality Programının Başvuru Süreci Nasıldır?
Turquality başvuru süreci, 10 adımda ilerler. Bu adımları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ön şartların sağlanıp sağlanmadığı incelenir.
- Ön şartları sağlayan firmalar için “Ön Değerlendirme Seti” doldurulur.
- Ön değerlendirmeden yeterli puan alınırsa gerekli evraklarla hem otomasyon sisteminden hem de evrak asılları ile Turquality sekreteryasına başvuru yapılır.
- Ardından ön inceleme süreci başlar.
- Ön değerlendirme geçilirse başvuru sahibi, kendisine atanan danışman firmaya gerekli ücreti öder.
- Danışman firma, aday değerlendirme çalışmalarını başlatır.
- Değerlendirmenin tamamlanmasının ardından bir rapor hazırlanır.
- Raporun incelenmesi sonucunda uygun olan firmalar, Turquality ya da marka destek programına dâhil edilir. 50-80 arası puan alan firmalar marka, 80-100 arası puan alan firmalar ise Turquality desteğine hak kazanır.
- Programa dâhil olan Marka Ticaret Bakanlığı’na Stratejik İş Planı ve Marka Gelişim Yol Haritası’nı sunar.
- Planın bakanlıkça onaylanmasının ardından firma desteklerden yararlanmaya başlar.
Turquality Programına Başvuru Şartları Nelerdir?
Üretim ve hizmet sektörüne göre firmaların sahip olması gereken Turquality ön koşulları şunlardır:
Üretim Sektörü:
- Başvuru tarihi itibarı ile son üç takvim yılı içinde toplam ihracat tutarının 3 milyon USD’nin üzerinde olması
- Şirketin Türkiye’de tescilli bir markası olması
- Aynı markanın Madrid Uluslararası Marka Tescil Protokolü’ne taraf olan ülkelerden en az birinde de tescil edilmiş olması
Hizmet Sektörü:
- Konaklama sektöründe çalışan firmaların, son üç yılda yurt dışından gelen ziyaretçilerden butik oteller için en 500.00 USD, diğer oteller için ise en az 4.000.000 USD gelir elde etmiş olması
- Şirketin Türkiye’de tescilli bir markası olması
- Aynı markanın başvuruda belirtilen hedef pazarlardan en az birinde de tescilli olması
Turquality Marka Destek Programının Avantajları Nelerdir?
- Dünyaya mal olmuş, uluslararası bir marka olma fırsatı
- Ciddi miktarda ekonomik girdi sağlanması ile tüm operasyonel süreçlerin daha iyi ve verimli yürütülebilmesi
- Sektördeki rakipler karşısında hem maddi anlamda hem de imaj açısından güç kazanma
- Kurumsal performansın ve buna bağlı olarak da ciroların artması
- Genel bir güçlü “Türk Malı” algısı oluşması ve yerleşmesine destek olma