Marka Tescili Nedir? Nasıl Yapılır? E-Ticaret Siteleri İçin Neden Önemlidir?
Marka kimliği, ticarette son dönemin en popüler kavramlarından biri. Bu kavram logo, slogan, iletişim biçimleri ve görseli dil gibi unsurlardan oluşur. Özellikle her geçen gün daha yoğun bir rekabete sahne olan e-ticaret alanında fark yaratmanın en işlevsel yollarından biri olarak dikkat çeker. Fakat markalaşma süreci ve marka kimliği oluşturma çalışmalarının hukukî bir zemine de oturması gerekir. Bunun yolu öncelikle marka tescilinden geçer. Peki marka tescili nedir? Marka tescili neden önemlidir? Konuya dair pek çok sorunun cevabını bu yazıda arayacağız.
Marka Tescili Nedir?
Marka tescili, genel itibarı ile bir markaya ait tüm unsurların bir şahıs ya da işletmeye tasis edilmesi işlemidir. Bu işlemin ardından söz konusu unsurların kullanım hakları hukuken sadece o kişi ya da şirkete ait olur. Başka kişi ya da kurumlar o markaya ait unsurları hiçbir şekilde kullanamaz, taklit edemez. Dolayısıyla kendi özgün marka kimliğini yaratmak isteyen her girişim, henüz başlangıç aşamasında marka tescili yaptırmalıdır.
Bu tescil işlemi; logo, işaret, sembol, renk kullanımı ya da tasarım gibi birçok farklı detayı kapsayacak şekilde gerçekleştirilebilir. Burada belirleyici olan, tescil edilmek istenen işaretin ayırt edici özellik taşımasıdır. Daha önce tescillenmiş ürün, hizmet ya da diğer unsurlardan net şekilde farklı olan tüm işaretler tescillenebilir. Böylelikle üçüncü kişilerin sizin yarattığınız markayı ve ona bağlı unsurları kullanarak haksız kazanç elde etmesinin önüne geçilir. Basit bir örnekle açıklamaya çalışalım: Açtığınız bir internet sitesinde Türkiye’de henüz bulunmayan, son derece özgün pet shop ürünleri sattığınızı varsayalım. Sunduğunuz ürünler, bir süre sonra hayvanseverlerin ilgisini çekmeye başladı ve bu topluluk içinde markanızın ismi bilinir hâle geldi. Ürünleri satmak için oluşturduğunuz marka şirketinize tescillenmemiş ise kötü niyetli kişiler de aynı ismi kullanabilir. Sizin yoğun emek ve maliyetle ulaştığınız satış rakamlarından pay almaya başlayabilir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak adına daha satış yapmaya başlamadan marka tescili alma sürecinin sizin adınıza tamamlanmış olması önemlidir.
Marka Tescili Nerede ve Nasıl Yapılır?
Konunun taşıdığı önem “Marka tescili nasıl yapılır?” ya da “Marka tescili nasıl alınır?” gibi soruları da beraberinde getirir. Marka tescil etme yetkisi Türk Patent Enstitüsü’ndedir. Marka tescil ettirmek isteyen kişi ya da işletmeler, gerekli belgeleri toplayarak bu kuruma doğrudan başvurabilir. Yani “Marka tescili için nereye başvurulur” diye soran bir kişiye Türk Patent Enstitüsü’nün ismini vermek gerekir.
Marka tescili için başvuru bireyler tarafından yapılabildiği gibi bu süreç aracı kurumlara da devredilebilir. Bu konuda uzman olduğunu söyleyebileceğimiz marka tescili yapan firmalar, verdiğiniz vekalet uyarınca tüm süreci sizin adınıza yönetir. Tescil işlemleri hakkında yeterli deneyim ya da bilgiye sahip değilseniz sürecin en sağlıklı şekilde işlemesi için bu yolu tercih edebilirsiniz.
“Marka tescili için şirket gerekli mi?” bu konuda dair en çok sorulan soruların başında gelir. Bu işlem için ticari şirket olma zorunluluğu yoktur. Gerçek kişiler de söz konusu işlem için başvuruda bulunabilir. Ayrıca tescil edilmek istenen her bir marka için ayrı bir başvuru yapılması gerekir. Yani tek başvuru kapsamında birden fazla markanın tescil ettirilmesi mümkün değildir.
Marka Tescili E-ticaret Siteleri İçin Neden Önemlidir?
E-ticaretle uğraşmak yönünde verdiğiniz karar, faaliyetlerinizi internet ortamında yürüteceğiniz anlamına gelir. Bildiğiniz üzere dijital mecralardaki herhangi bir metni, görseli ya da markanızı temsil edecek bir işareti kopyalamak son derece basittir. Sizin saatlerce düşünerek oluşturduğunuz, ciddi bir bütçe ayırdığınız markanıza dair değerler, sadece birkaç saniye içinde başkalarının eline geçebilir. Dolayısıyla her tür ticari kurum için önem taşıyan marka tescili, e-ticaret sitelerinin ekstra özen gösterilmesi gereken bir konudur. Buradan hareketle söylenebilir ki; internette satış yapma amacıyla iş kurmak, markanızı tescil etmeyi de bir gereklilik hâline getirir. Marka tescilinin e-ticaretle uğraşanlar için önemli olmasını sağlayan diğer faktörler de şu şekilde sıralanabilir:
- Marka değerinin artması
- Müşteriler nezdinde oluşan güven
- Markanın yanında ürünlerin de korunması
- Rakipler karşısında fark yaratması
Marka Tescil Başvurusu Nasıl Yapılır?
Marka tescil başvurusu, Türk Patent Enstitüsü’ne gerekli evraklarla fiziksel ortamda, kurumdan randevu alınarak gerçekleştirilebilir. Ayrıca online marka tescili başvurusu yapmanız da mümkündür. Başvuru işlemini TPE’nin internet sitesinden yapılabilir. Bunun için sisteme e-Devlet şifreniz ile giriş sağlayabilirsiniz. Yukarıda da belirttiğimiz üzere kendiniz bu süreci yönetmek istemiyorsanız aracı bir firmayı yetkilendirerek markanızı tescil ettirebilirsiniz. Aracı kurumlar, başvurunuzun reddedilmesi durumunda gerekli savunma hazırlıklarını yaparak karara itirazda da bulunur. İşlemlerin tamamlasının ardından marka tescil belgenizi size teslim eder.
Marka Tescil Başvurusu Sırasında Talep Edilen Bilgi ve Belgeler Nelerdir?
Bu işlem için TPE sizden birtakım belgeler talep eder. Marka tescili için gerekli evraklar, kişisel (gerçek kişi) ya da şirketler (tüzel kişi) için başvurulara göre farklılık gösterir. Başvuru esnasında bu belgelerin kuruma eksiksiz şekilde sunulması önemlidir. Aksi hâle TPE eksik belgeleri sizden ayrıca talep eder; bu da doğal olarak sürecin tamamlanmasını geciktirir.
Farklı başvuru tiplerine göre marka tescili için istenilen belgeler şunlardır:
Kişisel başvurular için:
- Kimlik fotokopisi
- Adres ve telefon gibi kişisel iletişim bilgileri
- Varsa şahsı temsil eden logo, işaret vb. unsurlar
- Vekaletname (Noter onayı gereki değildir)
- Başvuru ücretinin ödendiğine dair banka dekontu
Şirket başvuruları için:
- Vergi levhası fotokopisi
- Şirketin imza sirküleri fotokopisi
- Faaliyet belgesi
- Varsa şirketi temsil eden logo, işaret vb. unsurlar
- Vekaletname (Noter onayı gereki değildir)
- Başvuru ücretinin ödendiğine dair banka dekontu
Marka Tescil Süreçleri Nasıl İşler?
Marka tescili, pek çok farklı aşamada gerçekleşen bir süreçtir. Bu ihtiyacın ortaya çıkmasından tescil belgesinin alınmasına kadar izlenen aşamaları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Marka tescil ihtiyacının ortaya çıkması ve bu konuda danışmanlık almak
- Tescil edilmek isteyen markaya dair sorgulamaların yapılması
- Başvuru için talep edilen belgelerin toplanması
- Başvurunun online ya da fiziksel ortamda yapılması
- Başvurunun yayınlanması
- Yapılan başvurunun Türk Patent Enstitüsü ve Marka Kurumu tarafından şeklen ve hukukî açıdan incelenmesi
- Başvuru reddedilmiş ise bu karara itiraz edilmesi ve itirazın incelenmesi
- Başvuru kabul edilmiş ise kararın Resmi Marka Bülteni’nde ilan edilmesi
- Marka ve marka dair ilgili unsurların tescil belgesi ile koruma altına alınması
- Belgenin ilgili kişi ya da kuruma verilmesi
Marka tescili ücreti, bu sürece dair en çok merak edilen konular arasına yer alır. Türkiye Patent Enstitüsü tarafından açıklanan 2021 yılı tarifesine göre tek sınıflı marka başvuru ücreti 280 TL olarak belirlenmiştir. Marka tescil ücreti ise 750 TL’dir. Yani tek sınıflı bir marka tescili için en az 1030 TL ödemeniz gerekir. İlgili tarifeye buradan ulaşabilirsiniz.
Peki başvurunun başarıyla tamamlanmasının ardından size verilen marka tescili belgesi nedir? Bu belge bir tapuya benzetilebilir. Başvuruya konu olmuş marka haklarının, tescil talebinde bulunan kişi ya da kurumlara ait olduğunu hukuken kayıt altına alır. Bu belgenin düzenlenmesinde ardından ilgili kayıt, TPE’nin internet sitesinden yapılabilen marka tescili sorgulama sonuçlarında da görülebilir. Bu sorgulama ekranını marka adınıza karar verme aşamasında, düşündüğünüz isimlerin tescillenmiş olup olmadığını kontrol etmek için de rahatlıkla kullanabilirsiniz.
Marka Tescil Başvurusu Ne Kadar Sürer?
Marka tescil süresi, Türkiye Patent Enstitüsü başvuru dönemindeki yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Başvurusunun sonuçlanması ortalama 7 ila 11 ay arasında sürebilir. İtiraz durumlarında bu sürenin daha da uzaması olasıdır. Başvuru esnasında sunulan bilgi ve belgelerde bir eksik olduğunun Türkiye Patent Enstitüsü tarafından tespit edilmesi hâlinde, söz konusu eksikliğin giderilmesi için 2 aylık bir ek süre tanınabilir. 2 aylık süre zarfında eksikliğin giderilmemesi, başvurunun iptal edilmesine kadar varabilecek sonuçlar doğurur. Bu da en başta ödediğiniz başvuru ücretinin boşa gitmesi anlamına gelir.
Marka Tescili ile Kazanılan Marka Koruma Süresi Ne Kadardır?
Evrakları eksiksiz şekilde toparlayıp kuruma sunduğunuz ve yapılan incelemeler sonucunda markanız tescil edildi. Peki elde ettiğiniz bu marka tescili kaç yıl geçerlidir? Standart bir marka tescili 10 yıl boyunca geçerliliğini korur. Ek ücret ödenerek bu sürenin uzatılması da mümkündür.
Marka koruma sürecine dair bahsedilmesi gereken bir detay daha var. Bunu, hakkında başvuru yaptığınız markanın geçici olarak koruma altına alınması şeklinde açıklayabiliriz. Talep edilen belgelerin teslim edilmesi ve ücretin yatırılması ile birlikte başvuru resmiyet kazanmış olur. Bu andan itibaren hakkına başvuru yapılmış marka adı rezerve edilir. Söz konusu başvuru sonuçlanana kadar, o marka adı herhangi başka bir şahıs ya da kurum için tescil edilemez.
Marka Tescili Yenilenir mi?
10 senelik geçerlilik süresi dolmakta olan marka tescilleri bu konuda başvuru yapılarak kolaylıkla yenilenebilir. Yenileme işlemlerinin tescil süresinin dolmasından 6 önce başlatılması gerekir. Marka tescili yenileme ücreti 2021 yılı tarifesiyle 940 TL olarak belirlenmiştir.
Marka Tescil Süresi Dolmadan Önce Haber Verilir mi?
İş hayatının koşturması içinde markanızın tescil süresinin ne zaman dolacağını takip edemeyebilirsiniz ya da bu konuda tamamen aklınızdaki çıkabilir. Bu konuda endişelenmenize gerek yok. Zira Türkiye Patent Enstitüsü, marka tescili sahibine bu konuda bilgilendirmede bulunur. Bu bilgilendirme, kurumun resmî sorumlulukları arasında bulunmasa da pratikte yapılan bir işlemdir. Marka tescil süresinin dolup dolmadığı, genellikle bu konuda yetkilendirilmiş aracı kurum ya da kişiler tarafından takip edilir.
Marka tescilinin yenilenme süresinin kaçırılması ciddi maddi zararlara neden olabilir. Dolayısıyla bu konunun ciddiye alınması gerekir. Bu tarihi kaçırmanız durumuna ek bir ücret ödeyerek markanızı yeniden tescil ettirebilirsiniz. Koruma süresinin dolduğu ayın son gününden itibaren 6 ay içinde yenileme başvurusunda bulunma hakkınız devam eder. Fakat bu sürenin geçmesi ile marka üzerindeki resmî haklarınızı yitirmiş olursunuz.
Marka Tescil Kategorileri Nelerdir?
Marka tescil sınıf ya da kategorileri, tescil işlemlerinin daha kolay ilerleyebilmesi için ayrılmış gruplardır. Bu sınıflar, öncelikle ürünler ve hizmetler olmak üzere iki ana gruba ayrılır. 34’ü ürün, 11’i hizmet olmak üzere toplam 45 adet marka tescil sınıfı bulunur. Başvuru öncesinde, tescil edilmek istenen markanın hangi sınıfa ait olduğu doğru şekilde belirlenmelidir. Zira başvuru sırasında bu konuda düzeltme yapılmasına izin verilmez. Ayrıca hatalı tescil sınıfı tercihleri, markanın haklarını koruyamaz, hak ihlallerinin önüne geçemez. Dolayısıyla zamansal ve maddi kayıpların önüne geçmek adına doğru tescil sınıfının seçilmesi gerekir.
Marka Tescil Başvurusu Reddedilirse Tekrar Başvuru Yapılabilir mi?
Marka başvuruları, kısmen ya da tümden reddedilebilir. Kısmen red durumunda, bu karara neden olan unsurların tekrar düzenlemesiyle, yeni logo ve kelimelerle bir başvuru daha yapılabilir. Aynı durum, tümden red kararları için de geçerlidir. Fakat bu kez sadece tamamen yeni bir marka başvurusu yapılmalıdır. Bu durumda da logo ve kelimelerin yenilenmesi gerekir.
Endüstriyel Marka Tescili Nedir?
Endüstriyel tasarım ürünlerinin tescili, standart ürünlerden farklı olarak yapılır. Herhangi bir tasarım, genel itibarı ile renk, şekil, çeşitli süslemeler gibi unsurları kapsar ve ürünler bu tasarımsal özellikleri ile birbirinden ayrılır. Fakat endüstriyel tasarımın kapsamına işlevsellik, az maliyetle optimum fayda sağlama gibi konular da dâhildir. Dolayısıyla endüstriyel marka tescili, bu gibi detayları da içerek şekilde düzenlenir. Otomotivden tekstile kadar farklı endüstri alanlarını kapsayan bu tescil de yine Türkiye Patent Enstitüsü tarafından verilir.
Marka Nedir? Marka Sınıfı Nasıl Belirlenir?
Marka, özünde soyut bir kavramdır. Bir işletme ya da şahsın ürün veya hizmetleri hakkında müşterilerine sunduğu verilerin bütünü olarak nitelendirilebilir. Bu veriler, o işletmeyi özel ve farklı kılan tüm unsurlardır. Dolayısıyla koruma altına alınması gerekir. İşte marka tescilinin bu denli önemli bir kavram olmasının birincil nedeni budur. Bir markanın sınıfı, sunulan ürün ya da hizmetin içeriğine, özelliklerine göre belirlenir. Aynı başlıklar altında yer alan markaların bu doğrultuda sınıflandırılması, tescil işlemlerini de çok daha kolay ve pratik hâle getirir.Marka Nasıl Kurulur? Adlı yazımızı ziyaret etmek için tıklayın!
Hangi Sınıflarda Markamı Tescil Edebilirim?
Toplam 45 adet marka sınıfı olduğunu yukarıda belirtmiştik. Markanız, sunduğunuz ürün ve hizmetin dâhil olduğu sınıflarda tescil edilmelidir. Marka tescil ücretleri sınıflara göre farklılık gösterebilir. Markanızı tescil ettirebileceğiniz sınıflar şunlardır:
01 – Kimyasallar
02 – Boyalar
03 – Parfümeri, Kozmetik Ürünler
04 – Sınai Amaçlı Yağlar
05 – İlaçlar
06 – Adi Metaller
07 – Motorlar ve Makineler
08 – Çatal, Bıçak, Kaşık
09 – Manyetik, Optik Kayıt Taşıyıcılar
10 – Cerrahi, Tıbbi Cihazlar
11 – Aydınlatma Cihazları
12 – Taşıtlar
13 – Ateşli Silahlar
14 – Kuyumculuk Eşyaları
15 – Müzik Enstrümanları
16 – Basılı Yayınlar
17 – Yalıtım, Dolgu Malzemeleri
18 – İşlenmiş, İşlenmemiş Deriler
19 – İnşaat Malzemeleri
20 – Mobilyalar
21 – Elektriksiz Mutfak Aletleri
22 – Sentetik Elyaflar, Yün
23 – İplikler
24 – Ev Tekstil Ürünleri
25 – İç ve Dış Giysiler
26 – Danteller ve Nakışlar
27 – Halılar, Kilimler, Yolluklar
28 – Oyunlar ve Oyuncaklar
29 – İşlenmiş Et Ürünleri
30 – Pasta ve Fırıncılık Mamülleri
31 – Tarım ve Bahçecilik Ürünleri
32 – İçecekler
33 – Alkollü İçecekler
34 – Tütün, Çiğneme Tütünleri, Sigaralar
35 – Reklamcılık, Pazarlama ve Satış
36 – Finansal ve Parasal Hizmetler
37 – İnşaat Hizmetleri
38 – Telekomünikasyon Hizmetleri
39 – Taşımacılık Hizmetleri
40 – Malzemelerin İşlenmesi Hizmetleri
41 – Eğitim ve Öğretim Hizmetleri
42 – Mühendislik, Mimarlık, Bilgisayar
43 – Yiyecek, İçecek, Konaklama
44 – Tıbbi Hizmetler
45 – Hukuki Hizmetler
TM Nedir SM Nedir? TM, SM, ® İşaretleri Arasındaki Farklar Nelerdir?
TM ve SM markaların tescil durumlarını ifade etme için kullanılan sembollerdir. TM, İngilizcedeki “Trade Mark” kavramının kısaltmasıdır; Türkçede “Ticari Marka” olarak geçer. SM ise bu kavramın hizmet sektöründeki karşılığıdır. “Service Mark”ın kısaltılmış hâlidir; “Hizmet Markası” olarak çevrilebilir. Bu iki işaret de başvurusu yapılmış ama henüz resmî olarak tescil edilmemiş markalar tarafından kullanılır. ® ise “registered” kelimesinin ilk harfinden gelir. Markanın tescil edildiğini ifade eder. Fakat tescil edilmiş her markanın bu sembolü kullanması zorunlu değildir; işletmelerin tercihine bırakılmıştır. Bu işaretler yasal olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanılır. Amerika Birleşik Devletleri Ticari Marka Ofisi ya da kısaca USPTO nezdindeki başvuruları kapsar. Diğer ülkelerde bu işaretlerin kullanılması daha çok sembolik bir anlam taşır.