Kullanıcı arayüzü ve kullanıcı deneyimi arasındaki farklar neler?

E-ticaret sitesi tasarımındaki en önemli konular arasında kullanıcı arayüzü ve kullanıcı deneyimi gelmektedir. Kullanıcı deneyimi ve kullanıcı arayüzü kavramlarının tam anlaşılması ve site tasarımında bu iki unsurun birbiriyle uyumlu bir şekilde hazırlanması, kullanıcıların e-ticaret sitesini daha rahat kullanmalarını sağlarken bir yandan da siteden elde edilecek geri dönüşümleri artırır.

Kullanıcı deneyimi, kullanıcıları site üzerinde daha fazla tutmayı sağladığı gibi site üzerinde daha fazla sayfanın ziyaret edilmesini de sağlar. Bunların yanı sıra kullanıcı deneyimi aynı zamanda SEO’yu da doğrudan etkilemektedir. Ziyaretçilerin sitede daha uzun süre kalmaları ve sitede daha fazla sayfayı ziyaret etmeleri sayfa değerini arıtmakta ve bu da sitenin daha üst sıralarda listelenmesine yardımcı oluyor.

Peki, kullanıcı deneyimi ve kullanıcı arayüzü arasında ne gibi farklılar bulunuyor? Ve bu iki öğeyi iç içe nasıl kullanmanız gerekiyor? Bu soruların yanıtlarını da aşağıda sizinle paylaşıyoruz.

Kullanıcı arayüzü nedir?

İngilizcede UI yani User Interface olarak geçen kullanıcı arayüzü, tasarımın nasıl göründüğü ile ilgilenen alandır. Arayüz tasarımcılar, web tasarım öğelerinin konumları, renkleri, şekilleri, öğeler arasındaki boşlukları gibi tasarımla ilgili teknik konularla ilgilenir ve en güncel tasarımı yakalama üzerine çalışırlar.

Toptal’ın hazırladığı infografikte, kullanıcı arayüzünün detayları şu şekilde ele alınmış:

  • Kullanıcı arayüzü, bir web sitesi ya da mobil uygulama üzerindeki butonları, kontrolleri ve tasarım öğelerini ele alır.
  • Kullanıcı arayüzü, tasarımın genel olarak nasıl göründüğü ile ilgilenir.
  • Tasarımcılar, tekil sayfalar ve bu sayfaların birbiriyle olan etkileşimleri ile ilgilenir.
  • Kullanıcı arayüzü, daha sanatsal bir yaklaşımdır.
  • Kullanıcı arayüzü, belli desenler ve tekrar eden öğelerin bir bütünüdür ve kişiye göre değişiklik gösterebilir.

Kullanıcı deneyimi nedir?

Kullanıcı deneyimi, İngilizce’de UX yani User Experience olarak geçmekte. Kullanıcı deneyiminin ise site tasarımına yaklaşımı biraz daha farklıdır. İsminde de anlaşılabileceği gibi kullanıcı deneyimi, site ya da uygulamayı kullanan kişilerin deneyimleri üzerine odaklanan bir alandır.

Kullanıcıların belli şablonlar ve site öğeleri ile nasıl etkileşime girdiğini, bu öğelerin kullanışlılığı, fiziksel olarak kullanıcıların tasarımla kolay bir şekilde etkileşime girip giremediği gibi konular bu konunun özelinde eline alınır. Kullanıcı deneyiminin odaklandığı konu başlıklarını şu şekilde listeleyebiliriz:

  • Kullanıcı deneyimi, ziyaretçilerin ve kullanıcıların sitedeki öğelerle nasıl etkileşime girdiği, bu öğelerin etkileşimleri sırasındaki akışlarla ve genel kullanılabilirlik düzeyiyle ilgilenir.
  • Tasarımı gerçekte kullanacak olan kişilerle ilgilenir.
  • Kullanıcı deneyimi tasarımcıları, genel tasarım şablonu ve test yapılabilecek prototipler üzerinde çalışır.
  • Tasarımcılar, site üzerindeki öğelerin birbiriyle uyumu ve kullanıcıların bu öğeler arasındaki geçişleri üzerinde çalışır.
  • Tasarımın kullanışlılığı ve tasarımın amacı üzerine odaklanır.
  • Belli bir problemi çözmek üzerinedir.
  • Çoğunlukla verileri inceleyerek bu araştırmaları ve tasarımları yapar.

Hangisi daha önemli?

Aslında kullanıcı deneyimi ve kullanıcı arayüzünü bir bütün olarak düşünmek gerekir. Biri olmadan diğerinin etkisi olmayacaktır. Bu sebeple de ikisi de önemlidir diyebiliriz.

Kullanıcı arayüzü tasarlanırken kimi zaman tasarım çok ön planda tutulabildiği için, yapılan tasarım kullanışlılığını kaybedebiliyor. Tasarımda yeni öğelerin kullanımı farklı geçişlerin hazırlanması, görsel öğelerin konumları kimi zaman kullanıcıların kafalarını karıştırabiliyor ve sitenin kullanılabilirliğini zorlaştırıyor.

Kimi zaman da kullanıcı deneyiminin çok fazla üzerine düşüldüğü için arayüz geri planda bırakıldığı için tasarımsal ve görsel olarak web sitesi özelliğini ve kullanışlılığını yitirebiliyor. Bu sebeple de kullanıcı arayüzü ve kullanıcı deneyiminin beraber çalışması ve bir bütün oluşturması gerekir.

Bu iki kavramın beraber etkili ve doğru bir şekilde kullanılması, web sitesi ya da uygulamadan alınacak geri dönüşümlerin artmasını sağlarken, kullanıcıların sitede daha fazla vakit geçirmelerini de sağlar.